Alderatzea bi objektu edo gehiagotan arreta finkatzea da haien harremanak ezagutzeko edo haien desberdintasunak edo antzekotasunak kontuan hartzeko.

Desberdintasuna gauza bat bestetik bereizten den kalitatea edo akzidentea da, edo espezie bereko gauzen arteko aniztasuna.

Baliokidetasuna bi gauza edo pertsona edo gehiagoren balio, estimazio, botere edo eraginkortasunean berdintasuna da.

Berdintasuna zerbaitek naturan, forman, kalitatean edo kantitatean duen beste gauza batekin adostasuna da, edo osotasun bat uniformeki osatzen duten zati askoren ondoriozko korrespondentzia eta proportzioa.

Konparatu aurretik, kontuan hartu behar da “Zer konparatu dezakegu” edo hobeto esanda, “Zer konparazio eremu egon daitezke?”. Jakintza-arlo eta alor guztiak ordenatu eta egituratzeko asmoz, arlo batzuk zehaztu ditugu eta haiek garatzen diren zerrenda bat.

Hiru arlo nagusi daude: natura, gizakia eta gizakiak egiten duena. Arlo hauek eta garatzen diren zerrendak zehazten du zein ikuspuntutatik deskribatu dezakegun objektu bat eta baita zein ikuspuntutatik konparatu ditzakegun objektu desberdinak elkarren artean.

Gizakiak egiten duenaren barruan, gizartea eta kultura nabarmentzen ditugu. Oinarrizko konparazioetako bat kultura ezberdineko lurralde ezberdinen arteko konparazioa da. Konparaketa batzuk, kulturalak, klima edo historiaren inguruko konparazioarekin estu lotuta daudenak.

Zerekin aldera dezakegu?

• "Maila taxonomiko" bereko beste elementu batzuekin testuinguruan

• Beraien artean nahasmena sor dezaketen antzeko edo hurbileko elementuekin

• Esanahi antzeko edo kontrako termino, esamolde edo kontzeptu ezberdinekin

Testuinguruarekiko konparaketak:

• La izaera: Tomatea naturan izaki bizidun gisa, landare gisa...
• El gizakia: Tomatea gizakiaren aldean: zer adierazten du harentzat, zer esangura dauka...
• Gizakiak egiten duena: Zer egiten du gizakiak tomatearekin? Landatu, sukaldatu, jaten du...
• Eremua zientzialaria / diziplina akademikoa: Biologo batentzat tomatea ez da agronomoarentzat edo kimikariarentzat tomatea.
• El erabilera lanbidean: Sukaldari batek tomatea erabiltzen du platerak prestatzeko, nekazari batek tomatea hazten du, garraiolari batek tomatea leku batetik bestera garraiatzen du, fruta saltzaile batek tomatea saltzen du publiko orokorrari, eta nutrizionista batentzat tomateak nutrizio-balioa eta zenbait bitamina ditu.

Gizarte-talde jakin baten esanahi herrikoi/komunaren arabera. Esaterako, Valentziako Buñol herrian tomatea bere jai nagusiaren ikur bat da, tomatina.

• Giza identitateari dagokionez
• Sentsazio-pertzepzioari dagokionez
• Gure emozioen bitartez
• Gure ezagutzaren bitartez

Konparazio-metodo motak John Stuart Mill filosofoaren bost indukzio-metodoetatik lehenengo bien bidez labur daitezke: konkordantzia-metodoa, bat egiten duten ezaugarrietan ardaztutako azterketan datza, eta diferentzia-metodoa, ikerketan datza. desberdinak diren ezaugarrietan zentratuta.

Akordioaren eta desberdintasunaren arteko bereizketa honekin batera, antzekoenen diseinua deritzonaren arteko bereizketa ere egin daiteke, zeina elkarren artean ahalik eta antzekoen kasuak alderatzean datza, eta sistema ezberdinenen diseinua. kasuak ahal den neurrian alderatzean datzana.elkarrengandik desberdinak.

Konkordantzia-metodoaren, desberdintasunaren metodoaren, antzekoen sistemaren diseinuaren eta sistema desberdinenen diseinuaren konbinazioak lau konparazio-metodo mota nagusi sortzen ditu:

• Elkarren antzeko kasuetan dauden antzekotasunak aztertu.
• Aztertu kasu desberdinetako antzekotasunak.
• Elkarren antzeko kasuetan dauden desberdintasunak aztertu.
• Aztertu kasu ezberdinen arteko desberdintasunak.

Adibidez: gaixotasun bat sendatzen duen sendagaia zein den identifikatzeko, honako hauek azter daitezke:

• Zein drogak bat egiten dute elkarren antzeko hainbat tratamendutan.
• Zein drogak bat egiten duten hainbat tratamendu ezberdinetan.
• Zein drogak desberdinak dira elkarren antzeko hainbat tratamendutan.
• Zein drogak desberdinak diren hainbat tratamendu ezberdinetan.