La semantics kawm txog lub ntsiab lus ntawm cov lus, kab lus thiab kab lus, nrog rau cov kev hloov hauv lub ntsiab lus uas lawv tau ntsib dhau sijhawm.
Semantics yog ib feem ntawm semiotics, uas muab los ntawm lub tswv yim uas cuam tshuam nrog kev sib txuas lus hauv tib neeg cov zej zog, kawm txog cov yam ntxwv ntawm cov cim kos npe, ua lub hauv paus rau kev nkag siab txhua yam ntawm tib neeg.
Semantics muaj xws li:
- El lub ntsiab lus nws yog kev sib raug zoo ntawm cov lus thiab lub tswv yim.
- Txhais yog kho nrog clarity, raug thiab precision lub ntsiab lus ntawm ib lo lus los yog qhov xwm ntawm ib tug neeg los yog yam
- Una lub ntsiab lus yog txhua lub ntsiab lus ntawm ib lo lus raws li cov ntsiab lus
- Una txhais tau Nws yog ib qho kev tawm tswv yim uas nws tau sim nthuav tawm nyob rau hauv ib qho kev tsis sib haum xeeb thiab meej txoj kev nkag siab ntawm lub tswv yim los yog lo lus los yog diction ntawm ib qho kev qhia los yog locution.
- Un semantic teb yog cov kab lus los yog kab lus uas muaj kev sib raug zoo nrog ib leeg. Piv txwv li, txiv apples, txiv kab ntxwv, txiv lws suav, dib ... tsim ib qho semantic teb thaum xa mus rau "txiv hmab txiv ntoo ntawm tsob ntoo"
- Nyob rau hauv lub semantic tsom xam ntawm ib lo lus, nws yog tsim nyog los coj mus rau hauv tus account yam lus txij li pom tseeb tias tib yam khoom tuaj yeem hu ua ntau txoj hauv kev, txawm tias nws lub ntsiab lus zoo ib yam.
Muaj ob hom semantics tseem ceeb:
- La synchronous semantics: Kawm lub ntsiab lus ntawm lub sijhawm thiab qhov chaw.
Piv txwv li, lo lus "cocktail" hnub no nyob rau hauv lub tshav pob ntawm gastronomy, yog ib tug ua kua npaj los ntawm ib tug sib tov ntawm cov dej qab zib uas yog feem ntau ntxiv rau lwm yam khoom xyaw.
- La diachronic semantics: Kev kawm uas ua tiav raws li kev hloov pauv ntawm lub sijhawm ntawm lub ntsiab lus ntawm cov lus thiab cov lus qhia thiab cov kev hloov pauv uas tau tshwm sim dhau sijhawm.
Xyoo 1806 peb pom thawj qhov kev piav qhia lossis lub ntsiab lus ntawm lo lus "cocktail" uas tau piav qhia tias yog "cov cawv cawv uas tsim los ntawm cov distillate ntawm txhua yam, qab zib, dej thiab iab, thiab feem ntau hu ua "iab iab"". Lub sij hawm cocktail (tsis tau "cocktail") yuav tsis pib tsim tag nrho cov kev npaj uas lub sij hawm "cocktails" encompasses hnub no, tab sis nws yuav tsuas yog ib qho kev npaj ntxiv.
Uas yog txuas nrog lub tswv yim ntawm:
- Denotation: yog lub ntsiab lus hauv phau ntawv txhais lus, ib lub ntsiab lus tseem ceeb rau txhua tus neeg hais lus. Piv txwv li, lub rooj zaum. Lub rooj zaum yog kev tsim kho feem ntau ua los ntawm ntoo nrog peb lossis plaub ceg uas yog siv los zaum. Thiab qhov ntawd yog lub ntsiab lus uas hais lus ntawm ntau hom lus hauv ntiaj teb muab rau nws.
- Lub ntsiab lus: yog lub ntsiab lus lub ntsiab lus uas ib tus neeg hais lus siv hauv ib lub ntsiab lus. Piv txwv li, "Natural" nyob ntawm seb tus kws tshawb fawb, ib tus neeg los ntawm kev lag luam khoom noj lossis cov neeg siv khoom hais. Muaj tseeb cov ntsiab lus uas lawv yuav ua thaum siv lo lus yuav txawv heev.
La lexical semantics kawm txog kev sib raug zoo ntawm cov lus sib txawv nrog qee lub ntsiab lus zoo, xws li:
- monosemy: ib lub ntsiab lus rau cov lus. Ua liaj ua teb: Tus neeg mob siab rau kev cog qoob loo lossis ua liaj ua teb.
- Polysemy: Cov lus tuaj yeem muaj ntau lub ntsiab lus sib txawv. Qos yaj ywm tuaj yeem txhais tau tias yog tuber lossis qee yam tsis zoo lossis ua haujlwm tsis zoo. Los yog cov zaub mov uas txhais tau tias yog kev kos duab lossis kev ua noj tshwj xeeb hauv txhua lub tebchaws thiab txhua tus kws ua zaub mov. Raws li chav tsev lossis chav nyob hauv tsev uas cov zaub mov siav. Los yog zoo li cov cuab yeej siv ua lub qhov cub, nrog lub qhov cub lossis qhov cub thiab qee zaum qhov cub. Koj tuaj yeem ua kom sov nrog cov thee, roj, hluav taws xob, thiab lwm yam.
- homonymy: Cov ntsiab lus sib txawv rau cov lus uas sau tib yam lossis hais tau tib yam. Nyuj: tsiaj, thiab lub ru tsev ntawm lub tsheb. Nqi: kim kim; ntsej muag.
- paronymy: lo lus zoo sib xws, tab sis lawv lub ntsiab lus txawv: txiv neej thiab lub xub pwg nyom, caco thiab coco, thiab lwm yam.
- Synonymy: thaum cov lus muaj lub ntsiab lus zoo ib yam, txawm tias lawv zoo li txawv heev, piv txwv li kev kawm thiab kev cob qhia.
- Antonymy: opposite meanings, xws li qab zib thiab qab ntsev ntiaj teb no, txias thiab kub
Semantics xav txog kev hloov pauv ntawm lub ntsiab lus xws li: