Etymologically, akụkọ ihe mere eme si na okwu Grik pụtara nnọọ ozi na nyocha. Ya bụ, ihe ọmụma e nwetara site na nyocha. Ma ihe mbụ a pụtara abanyela na ihe ọ pụtara ugbu a, nke na-ezo aka na ihe ọmụma e nwetara site na nyocha gbasara ihe ndị mere n'oge gara aga.

Dị ka akwụkwọ ọkọwa okwu RAE si kwuo, akụkọ ihe mere eme bụ akụkọ na ngosi nke ihe omume gara aga kwesịrị icheta, ma ọ bụ ọha ma ọ bụ nke nzuzo, ma ọ bụ ọzụzụ nke na-amụ ma na-akọ ihe ndị mere n'oge gara aga n'usoro oge.

N'aka nke ọzọ, akụkọ ihe mere eme bụ ịdọ aka ná ntị nke na-ekwu banyere ọmụmụ akụkọ ihe mere eme, ma ọ bụ kwa akwụkwọ edemede na nke dị egwu nke ihe odide na akụkọ ihe mere eme na ebe ha si enweta, na nke ndị dere ihe gbasara isiokwu ndị a. N'ikpeazụ, akụkọ ihe mere eme bụ tiori nke akụkọ ihe mere eme na karịsịa nke na-amụ nhazi, iwu ma ọ bụ ọnọdụ nke eziokwu akụkọ ihe mere eme.

Site n'echiche anyị, anyị ga-akpọ akụkọ ihe mere eme ihe ndị gara aga n'onwe ha, akụkọ ihe mere eme nke ọmụmụ ihe ndị gara aga, na akụkọ ihe mere eme ihe ọmụmụ banyere otú e si amụ akụkọ ihe mere eme.

Usoro akụkọ ihe mere eme bụ usoro nke ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme jiri jiri isi mmalite na ihe akaebe ndị ọzọ nyochaa ihe ndị mere n'oge gara aga.

Usoro akụkọ ihe mere eme na-amalite site na nkọwa na njedebe nke isiokwu ọmụmụ, nhazi nke ajụjụ ma ọ bụ ajụjụ a ga-aza, nkọwa nke atụmatụ ọrụ, na ebe na nchịkọta akwụkwọ akụkọ, bụ ihe eji eme ihe maka ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme. arụ ọrụ.

Nzọụkwụ ọzọ bụ nyocha ma ọ bụ nkatọ nke isi mmalite ndị a. N'ime nkatọ isi mmalite enwere nkatọ mpụga, nke kewara n'ime nnukwu nkatọ na obere nkatọ, na nkatọ nke ime. Nke ọ bụla nwere njirimara ụfọdụ.

Nkatọ mpụga nwere ọrụ nke izere iji isi mmalite ụgha. Ya mere, ọ bụ ọrụ na-adịghị mma. Akụkụ a na-akpọ nnukwu nkatọ, ma ọ bụ nkatọ akụkọ ihe mere eme ma ọ bụ usoro dị egwu nke akụkọ ihe mere eme, gụnyere mkpakọrịta nwoke na nwaanyị nke isi mmalite (ebe dị n'oge), ọnọdụ dị na oghere nke isi iyi, onye na-ede akwụkwọ, na nkọwa nke isi iyi ahụ. ihe gara aga nke e si na ya pụta). Akụkụ a na-akpọ obere nkatọ, ma ọ bụ nkatọ ederede, na-eleba anya n'iguzosi ike n'ezi ihe nke isi iyi (ụzọ mbụ e si emepụta ya).

N'aka nke ọzọ, nkatọ n'ime ime nwere ọrụ nke ịtụpụta ka esi eji isi mmalite mee ihe. Ya mere, ọ bụ ọrụ dị mma. Ọ bụ ezie na nkatọ nke mpụga na-elekwasị anya n'ụdị, nkatọ nke ime na-elekwasị anya na isi ihe. Mụta ntụkwasị obi, uru nke ọdịnaya dị.

Mgbe nyochachara ma ọ bụ nkatọ nke isi mmalite, nzọụkwụ ikpeazụ nke usoro akụkọ ihe mere eme bụ mmepụta nke nsonaazụ ikpeazụ, nke a na-akpọ nchịkọta akụkọ ihe mere eme. Ọ mejupụtara nhazi na nguzobe echiche ntụgharị okwu site na nke a na-akpọ ntụgharị uche akụkọ ihe mere eme.

Maka ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme, ihe dị ịrịba ama bụ ihe omume akụkọ ihe mere eme nke na-eme mgbanwe dị ukwuu, na-agbanwe usoro nke akụkọ ihe mere eme, ma ọ bụ usoro ihe omume akụkọ ihe mere eme ha na-emetụta ma na-esi na ya pụta na mpaghara dị iche iche, na agbụ mmetụta.

Enweghị ụzọ ọkọlọtọ e si ekewa ihe dị ịrịba ama akụkọ ihe mere eme, kama ọ bụ ọtụtụ ohere dị iche iche, na ụlọ akwụkwọ akụkọ ihe mere eme ọ bụla ma ọ bụ onye ọkọ akụkọ ihe mere eme nke ọ bụla na-ebute ụzọ n'otu njiri ma ọ bụ ọzọ. Enweghị nhazi ọkwa n'akwụkwọ ndị ewu ewu.

Site na anyị echiche, ndị a bụ ụfọdụ n'ime njirisi nhazi nke nwere ike ime maka ihe dị ịrịba ama akụkọ ihe mere eme:

• Dabere ma ọ na-emetụta ọdịdị, mmadụ ma ọ bụ ihe mmadụ na-eme, na mmekọrịta ha
• Site taxonomic edemede nke mpaghara
• Site taxonomic edemede nke ihe omume akụ na ụba
• Site taxonomic edemede nke ọrụ
• Site taxonomic edemede nke ọzụzụ
• Site na ọkwa nke transversality na mpaghara, ọrụ akụ na ụba, ngalaba akụ na ụba ma ọ bụ ọrụ
• Site na ọkwa nke transversality na oru ngo n'ime mpaghara, ọrụ akụ na ụba, ngalaba akụ na ụba ma ọ bụ ọrụ
• Dị ka oge ha mere (mgbe)
• - Site n'oge akụkọ ihe mere eme
• - Site geological afọ nke Ụwa
• - Site n'oge
• - Ruo ọtụtụ afọ
• - Ruo ọnwa
• Dị ka ndị na-akwado ya si kwuo (ndị)
• - Site na klaasị mmekọrịta
• - Site na njirimara agbụrụ
• - Site na mba
• - Site na njirimara nwoke na nwanyị
• - Site na afọ
• - Site na njirimara mmekọahụ
• - Site trades / ọrụ
• - N'ihi njikọ ezinụlọ
• Dị ka ebe (ebe)
• - Site na kọntinent
• - Site na mpaghara kọntinent
• - Site supranational mpaghara
• - Site na mba
• - Site geopolitical zones
• Dabere ma ha bụ eke ma ọ bụ artificial
• Site n'ọkwa nke ọhụrụ
• Site n'ogo nke mmetụta
• Site n'ọkwa nke mkpa
• Dabere ma ọ bụ sayensị ma ọ bụ na ọ bụghị
• Site n'ụdị teknụzụ metụtara
• Site na ụdị usoro metụtara
• Dabere ma ha nwere nsonaazụ dị mma ma ọ bụ nke na-adịghị mma:
• - Maka gburugburu
• - Maka mmadụ niile
• - Maka otu ọha mmadụ
• - Maka mmepe nke ọzụzụ, ubi, ngalaba ma ọ bụ trades
• Dabere na nsonaazụ ya dị mkpụmkpụ ma ọ bụ ogologo oge (site n'ogo ogologo ndụ)
• Dabere na ihe kpatara ya:
• - Maka gburugburu
• - Maka mmadụ niile
• - Maka otu ọha mmadụ
• - Maka mmepe nke ọzụzụ, ubi, ngalaba ma ọ bụ trades
• Dabere na ụda nke mgbanwe ha na-emepụta: mberede ma ọ bụ nwayọọ nwayọọ

Ọ bụrụ na a na-ahọrọ usoro iwu ihe onwunwe n'akụkọ ihe mere eme, ihe nwekwara ike ime bụ:

• Ọ bụrụ na ọ na-emetụta akụrụngwa ma ọ bụ nhazi
• Mgbe ọ na-emetụta akụrụngwa:
• - Site ụdị mmepụta mode
• - N'ihi ike nke mmepụta nke ọ na-emetụta
• - Site n'ụdị akụrụngwa
• - Site na ụdị teknụzụ eji eme ihe
• - Site n'ụdị mmekọrịta mmekọrịta nke mmepụta
• Ọ bụrụ na ọ na-emetụta nhazi ahụ:
• - Site n'ụdị echiche
• - Site taxonomic edemede nke echiche

Ọ bụrụ na itinye ihe Sapiens usoro, dabere na usoro usoro

• Ọ bụrụ na ọ na-emetụta akụrụngwa ma ọ bụ nhazi
• Site na sistemụ
• Site subsystems
• Dabere ma ihe ịrịba ama ahụ sitere na mpụga sistemụ ma ọ bụ n'ime
• Dabere na ọrụ ọ na-arụ n'ime sistemụ ma ọ bụ subsystem
• Dabere na ọkwa nke mmetụta na usoro

Otu n'ime ihe nwere ike ime maka ịhazi ihe dị ịrịba ama bụ ọkwa nke mmetụta ma ọ bụ mkpa. Kpọmkwem, otu ụzọ a ga-esi ekewa ihe dị ịrịba ama akụkọ ihe mere eme bụ dabere ma ha ebutela mgbanwe ngbanwe ma ọ bụ na ha emeghị.

N'akwụkwọ ya bụ The Structure of Scientific Revolutions, nke e bipụtara na 1962, Thomas Kuhn na-arụ ụka na akụkọ ihe mere eme karịrị usoro oge ma ọ bụ usoro oge nke ihe ndị a chịkọbara, na mgbe ụfọdụ, a na-enwe ihe omume ndị na-akpata mgbanwe sayensị na mgbanwe mgbanwe.

Maka Kuhn, mgbanwe sayensị bụ ihe omume nke mmepe anaghị achịkọta ọnụ, nke ejiri ụkpụrụ ọhụrụ na-ekwekọghị ekwekọ dochie usoro ochie ochie kpamkpam.

Enwere ike iji ya tụnyere mgbanwe ndọrọ ndọrọ ọchịchị, nke na-egosikwa oge nkwụsị n'etiti ọnọdụ ochie na ọnọdụ ọhụrụ, ya mere dochie ọnọdụ ochie na ọnọdụ ọhụrụ, na-adabaghị adaba.

Maka Kuhn, paradigms bụ mmezu sayensị zuru ụwa ọnụ nke na-enye ụdị nsogbu na azịza nye obodo sayensị nwa oge. Ya bụ, njedebe nke ebe egwuregwu na iwu egwuregwu.