Apa posisi epistemologis utama?

Miturut kapercayan ing kamungkinan ngerti

dogmatisme
Skeptisisme
Subyektivisme lan relativisme
Pragmatisme
Kritik utawa pamikiran kritis

Miturut kapercayan sampeyan ing asal saka kawruh:

Rasionalisme
Empirisisme
Intelektualisme (pengalaman lan pamikiran)
A priori
Solusi Pra-Metafisik: Objektivisme lan Subyektivisme
Solusi Metafisik: Realisme, Idealisme, Materialisme, lan Fenomenalisme
Solusi Teologis: Monisme lan Dualisme Teistik
Strukturalisme lan poststrukturalisme

Apa sumber kanggo entuk kawruh?

Miturut Standford Encyclopedia:

Persepsi
Introspeksi
Memori
Alesan
Paseksen

Apa kabeneran epistemologis utama?

Miturut Oxford Manual of Epistemology:

El internalisme iku tesis sing ora kasunyatan bab donya bisa nyedhiyani alasan kanggo tumindak preduli saka wishes lan kapercayan.

Fondasionalisme: Posisi sing mbela yen ana perkara sing dibenerake tanpa perlu mbenerake awake dhewe kanthi hubungane karo liyane. Fundamentalisme iki bisa dadi luwih utawa kurang radikal miturut kapercayan bab iki yen mbenerake "ing dhewe".
linuwih: Teori kawruh sing bisa dipercaya sacara wiyar kira-kira ing ngisor iki: Dikenal yen p (p nggambarake proposisi apa wae, contone, langit biru) yen lan mung yen p bener, diyakini yen p bener lan nduweni. wis teka ing kapercayan sing liwat sawetara proses dipercaya.
Epistemologi kabecikan: Kawruh dumadi yen kita nduweni kabecikan intelektual sing nyukupi kanggo nggayuh utawa nyedhaki.

El eksternalisme Iki minangka tesis yen alasan kudu diidentifikasi kanthi karakteristik obyektif ing jagad iki.

Koherenisme: Sudut pandang iki nuduhake yen sabdhoning kapercayan apa wae gumantung marang kapercayan sing nduweni dhukungan probatif saka sawetara kapercayan liyane liwat hubungan koherensi kayata hubungan link utawa penjelasan. Versi kontemporer pengaruh koherenisme epistemik negesake yen hubungan koherensi bukti antarane kapercayan biasane hubungan panjelasan. Ing idea umum iku kapercayan sabdho kanggo sampeyan anggere nerangake luwih, utawa luwih diterangno dening sawetara anggota sistem kapercayan sing nduweni daya panjelasan maksimum kanggo sampeyan. Koherenisme epistemik kontemporer iku holistik; golek sumber pokok saka sabdhoning ing sistem kapercayan interconnected utawa kapercayan potensial.
kontekstualisme: Kontekstualisme njlèntrèhaké kumpulan sudut pandang ing filsafat sing nandheske konteks ing ngendi tumindak, statement, utawa ekspresi, lan argue yen, ing sawetara bab penting, tumindak, statement, utawa ekspresi mung bisa dimangerteni ing hubungan karo konteks kasebut. Pandangan kontekstualis percaya yen konsep kontroversial filosofis kayata "apa tegese P", "ngerti yen P", "nduwe alesan kanggo A" lan bisa uga "bener" utawa "bener" mung nduweni makna ing konteks tartamtu. Sawetara filsuf argue sing gumantung ing konteks bisa mimpin kanggo relativism; Nanging, panemu kontekstual tambah populer ing filsafat.
Naturisme: Istilah naturalisme (saka basa Latin naturalis) digunakake kanggo ngarani aliran filosofis sing nganggep alam minangka prinsip tunggal saka kabeh sing nyata. Iku sistem filosofis lan kapercayan sing ora ana apa-apa kajaba alam, pasukan, lan panyebab saka jinis sing ditliti dening ilmu alam; Iki ana kanggo ngerti lingkungan fisik kita.

Pragmatisme: Panggantos pragmatisme negesake futility lan dispensability saka uneg-uneg filosofis bab carane donya tenan (lan bab bebener obyektif) lan nyaranake wigati filosofis tengah apa sing duwe bathi, mupangati, utawa migunani. Amarga kapercayan sing migunani bisa uga palsu lan mulane ora nggambarake apa sejatine jagad iki, kepinginan kanggo kapercayan sing migunani ora kanthi otomatis kepinginan kanggo kapercayan sing nggambarake apa sejatine jagad iki. Pragmatisme panggantos nuduhake yen proposisi bisa ditampa yen lan mung yen ora. migunani, yaiku, migunani kanggo kita nampa usul.

Endi proposal Sapiens ing posisi epistemologis?

Proposal Sapiens nganggep manawa kawruh kasebut asale saka pangerten samubarang, lan dimangerteni kanthi nyambungake kawruh sing beda lan informasi sing bisa dipercaya.
Kanggo sapiens, kawruh iku pangerten whys, yaiku, mangerteni apa sing arep kita mangerteni saka hubungan lan sambungan obyek iki karo obyek liyane, lan posisi kang manggoni ing subsistem, sistem lan suprasystems.
Kawruh babagan whys ditemokake, miturut teori epistemologi sing paling ditampa, ing kawruh "sesuatu", ing kawruh proposisional.
Katrangan saka Sapiens babagan definisi kawruh minangka pangerten babagan whys kudu diwiwiti, mula saka spesifikasi pentinge pemahaman iki dibandhingake karo kawruh proposisional liyane.
Ringkesan proposal sabdhoning Sapiens: kawruh minangka pangerten ndadekke bebarengan macem-macem formulir saka kawruh propositional, kanggo umum ora mung kawruh, nanging kualitas siji saka sambungan saka:
‍
- Apa saben bab (semantik-konseptual)
- Apa sing padha utawa gegayutan karo saben bab (metode komparatif)
- Apa jinis saben bab (kualifikasi)
- Ing endi kabeh (saliyane hubungan spasial)
- Kapan lan kepriye wujude (metode historis).

Kanthi cara iki, kita ngerti yen kawruh minangka pangerten nyakup kabeh kawruh proposisional kanggo nggandhengake lan ngerti sebabe samubarang.
‍
Conto: Yen kita bali menyang bebek, kita bakal ngerti kenapa bebek kaya rasane nalika kita mangan yen ngerti macem-macem jinis bebek, carane urip, apa sing dipangan, nalika migrasi lan carane iki mengaruhi dheweke, etc. . Kabeh informasi utawa kawruh iki bakal disambungake kanggo nggawe kawruh anyar babagan apa bebek rasa kaya.

posisi epistemologis sing beda-beda babagan pembenaran kawruh

Ing tabel hirarkis, kita wis nggunakake telung warna saka saben bagean: kuning kanggo apa sing kudu ditindakake langsung karo proposal Sapiens, warna "daging" kanggo bagean sing ana bagean sing ana hubungane karo posisi sapiens, lan putih sing ana. ora pas karo domain dedeg piadeg Sapiens.
Kita wis diwiwiti kanthi netepake telung jinis kawruh utama, miturut epistemologi: ing kawruh propositional (ngerti apa, ngendi, kapan, kok), kawruh dening jarak utawa kalbu (Aku ngerti kancaku pribadi lan aku ngerti kutha Paris amarga aku wis manggon ana), lan kawruh carane nindakake soko.
Kita wis fokus ing kawruh proposisional amarga ora mung sing paling kerep, nanging saka epistemologi sing paling akeh berkembang. Kajaba iku, ing jinis kawruh iki proposal sapiens bakal miwiti saka.
Sawise kita mudhun menyang rong wujud kawruh proposisi miturut verifikasi, kita wis ngembangake bagean kasebut empiris, yaiku, sing sebagian utawa sakabehe dibuktekake ing pengalaman.
Kanggo mbenerake apa sing kita rasakake lan kenal ing pengalaman, ana macem-macem arus epistemologis kang bisa digolongake dadi internalisme lan eksternalisme. Internalisme nganggep yen kawruh kasebut dibenerake kanthi kapercayan utawa kapercayan saka subyek pamikiran, dene eksternalisme nganggep obyektivitas / verifikasi ditemokake ing perkara eksternal.
Kawruh minangka pangerten Sapiens nganggep manawa kabeh wis disambungake supaya, kanggo mangerteni sesuatu, kudu diselehake ing sakabehe saka visi holistik. Amarga kapercayan iki ing sesanti sakabehe lan ing sambungan saka bagean minangka sumber kawruh, kita wis posisi posisi Sapiens ing arus eksternal.
Ing eksternalisme kita nemokake:
‍
a teori koherensi epistemik, sing nganggep yen kabeh kawruh bisa dimangerteni bener saka pembenaran (jinis hubungan) karo kawruh liyane sing dianggep bener. Teori iki kuning amarga mbela posisi Sapiens sing kabeh disambungake lan, saka pangerten hubungan, kita bakal ngasilake kawruh. Conto: Aku bakal ngerti lan percaya yen Bumi ora datar yen aku nganggep teori gravitasi lan distribusi planet kasebut bener.
b) Kita wis sijine kontekstualisme ing kuning awit iku nganggep sing latar ngerti yen soko bener utawa ora diwenehi ing saben konteks, kang mathuk karo sesanti sapiens. Miturut Sapiens, saben profesi lan kegiatan ekonomi bakal duwe kawruh khusus babagan apa wae sing bakal ditandhani kanthi konteks.
c) Pilihan pungkasan, naturalisme, nganggep mung alam sing dianggep nyata. Kita wis ngilangi pilihan iki amarga sapiens kanthi jelas mbedakake alam karo manungsa lan apa sing ditindakake manungsa.
Posisi pungkasan saka ngendi kita bisa ngenali kawruh sapiens yaiku pragmatisme, miturut kawruh sing bakal dianggep / dibenerake yen kapercayan iki migunani ing urip praktis. Iki, kita percaya manawa bisa dadi bagian saka Sapiens amarga, adoh saka debat karo para skeptis sing bisa mangu-mangu kabeh, luwih seneng nawakake metodologi sing mbantu pangerten kanggo tumindak luwih apik.

Ing ngendi sapiens nganggep sumber kawruh?

- Sambungan bagean sing nggawe sistem
- Persepsi
- Introspeksi
- Memori
- Alasan
- Paseksen

Apa posisi Sapiens babagan kapercayan ing kawruh?

Mikir kritis

Metodologi Sapiens nyedhiyakake cedhak banget karo pamikiran kritis. Loro-lorone posisi kasebut diwiwiti saka perlu kanggo pitakonan status quo lan nglakoni saka disagreement karo apa kita marang kasunyatan lan kawruh. Kanggo nyukupi perselisihan kasebut, loro-lorone dilengkapi alat sing ngidini dheweke ngluwihi apa sing dingerteni, ngasilake konten kognitif anyar.

Sapiens ora setuju pisanan amarga kapercayan manawa kabeh ana hubungane lan, mula, kita ora bisa ngerti apa wae saka prisma siji (kaya sing ditanem ing masyarakat spesialisasi saiki) nanging perlu kanggo mangerteni samubarang saka perspektif holistik . Ing disagreement kaloro kanggo kang aplikasi pikiran kritis iku salah siji saka masalah paling serius ing masyarakat saiki: post-bebener lan infoxation. Sapiens lair kanthi cara iki kanggo nawakake alat sing nggampangake pangerten wong, nyingkirake saka visi sing simplistik babagan obyek sinau lan jagad umume.

Mangkono, kita bisa ngerti manawa Sapiens nggambar teori sistem lan pamikiran kritis, amarga nggunakake sing pertama kanggo menehi cara sing kapindho. Ing tembung liya, Sapiens ngupaya nambah pangerten babagan kasunyatan tanpa nampa apa sing diwenehake dening konteks kita (motivasi sing padha karo pamikiran kritis) lan kanggo iki, ngusulake limang metode sing ngidini kita pendekatan menyang kawruh babagan obyek sinau ing hubungane. menyang obyek liyane, sing ana ing sistem sampeyan lan sistem liyane (teori sistem).

Sawise nindakake panaliten babagan pamikiran kritis, kita bisa nyimpulake manawa metodologi Sapiens gumantung marang jinis pamikiran (lan kapasitas) iki ing aspek-aspek ing ngisor iki:

Loro-lorone adhedhasar motivasi sing padha: ora percaya informasi lan kawruh, ambisi kanggo nyedhaki bebener / pemahaman.
Posisi dheweke ana ing dogma ekstrem liyane, amarga dheweke ngupayakake mungkasi.
Loro-lorone usulan nganggep penting kanggo takon dhewe babagan wong sing ngerti liwat analisis diri.
Loro-lorone duwe tujuan praktis, ngupaya ngatasi masalah, kontradiksi lan tumindak luwih apik.

Saka sintesis persamaan lan bedane iki bisa disimpulake kanthi ujar Metodologi sapiens lan pamikiran kritis minangka pelengkap, amarga padha ngenggoni aspek kognitif sing beda-beda lan ngadhepi keprihatinan sing padha: kanggo mangerteni samubarang kanthi becik kanggo tumindak bebas saka dogma.

Pragmatisme

Pikiran kritis ndadékaké kita dadi pragmatisme, sawijining téyori filosofis miturut cara mung kanggo ngadili bebener doktrin moral, sosial, agama utawa ilmiah yaiku nimbang efek praktis.

Amarga Sapiens ngupaya nulungi, nuntun lan nuntun UKM lan wong-wong ing cara kanggo mangerteni obyek sinau lan, amarga keprihatinan kanggo ningkatake masyarakat kanthi migunani kanthi metodologi, kita bisa mirsani cedhak karo filosofi pragmatis.

Strukturalisme

Teori lan metode sing adhedhasar analisis kasunyatan manungsa minangka struktur sing rentan kanggo formalisasi.

Nalika nyelidiki obyek, strukturalisme presupposes advance saka organisasi utami saka kasunyatan sing bisa diamati ing framework saka tugas riset menyang klarifikasi lan gambaran saka struktur internal obyek (hierarki lan sambungan antarane unsur saben tingkat) lan , banjur, menyang nggawe model teori saka obyek.

Sapiens nuduhake analogi karo metode iki amarga menehi perhatian gedhe marang hubungan antarane bagean-bagean struktur supaya bisa ditetepake lan, ing proses iki, nyoba supaya komponen-komponen bagean lan struktur kasebut dadi taksonomi.

Apa posisi Sapiens babagan kapercayan marang asal-usul kawruh?

Strukturalisme

Poststrukturalisme

Post-strukturalisme minangka aliran pamikiran Prancis sing muncul ing paruh kapindho abad kaping XNUMX lan umume kalebu ing postmodernisme. Iku nampa sing kabeh kita bisa ngerti dibangun liwat pratandha, nanging njamin sing ora ana makna intrinsik, nanging kabeh makna iku tekstual lan intertekstual.

(Saka Sapiens): Post-strukturalisme ngupayakake urutan kawruh kanthi cara pecah-pecah ing fase lan lapisan. Sapiens uga nggoleki pesenan sing padha. Kanthi gati kanggo cara konkrit, deconstruction sing poststructuralism pisanan ngusulake kanggo teks, elBullirestaurante wis ditransfer menyang pawon. Kanthi Sapiens, gagasan sing padha digabungake kanggo metodologi riset. Iku bab fragmenting ora mung teks, nanging uga konsep, nanging kanggo pungkasanipun njelasno kabeh.

Pikiran sistemik

Pemikiran sistem minangka cara analisis sing ngevaluasi kabeh bagean sing saling gegandhengan sing nggawe kahanan kanggo entuk kesadaran sing luwih gedhe babagan kedadeyan kasebut lan kenapa.

Liwat pamikiran sistem, kabeh bagean saka sakabehe ditliti. Iki minangka jinis pamikiran sing biasane ditrapake ing studi ilmiah, teknik lan administrasi bisnis, antara liya, minangka cara kanggo ngrampungake masalah utawa kahanan.

Teori sistem sing diandelake Sapiens, bebarengan karo strukturalisme, yaiku rong arus sing pas karo bagean sing apik saka isine. Kanggo pitakonan sing ana gegayutane karo kita (kapercayan ing kawruh Sapiens) kita bisa nemtokake manawa strukturalisme lan teori sistem nganggep yen kawruh diprodhuksi minangka asil saka kekhususan saben struktur utawa sistem.

Posisi Sapiens ngati-ati babagan kapercayan sing diwenehake marang kawruh, nanging ora ana sing nolak utawa relativisme. Kanggo sapiens, kawruh bakal beda-beda ing saben wilayah (sistem) lan sabanjure, amarga kabeh disambungake lan kena pengaruh saka bagean liyane, kawruh saben wilayah bakal mengaruhi bagean liyane ing wilayah kasebut, uga sing kalebu ing wilayah liyane. .domain saka megasystem.

Objektivisme

Sapiens ngandharake kawruh minangka beda miturut prisma, yaiku, saben wong bakal bisa ngembangake miturut konteks lan kondisi kawruh sing beda babagan perkara sing padha. Ana panriman yen kawruh dipérang dadi prisma sing beda-beda lan mulane, kita kudu nyedhaki saka sambungan bagean lan prisma.

Tegese, Sapiens percaya yen, sanajan ana macem-macem prisma kanggo ngerteni kasunyatan, kawruh ora mung winates ing bebener subyek sing ngerti, nanging sabenere sambungan prisma beda iki bisa kira-kira bebener sing luwih gedhe (sanajan ora mutlak ).

Endi Sapiens ing kabeneran epistemologis kasebut?

Peta konseptual iki dimaksudake kanggo mbabarake akibat saka macem-macem cara nggolongake jinis kawruh supaya bisa katon posisi sing adhedhasar metodologi Sapiens.

Klasifikasi pisanan miturut apa sing dikawruhi, ing ngendi kita nemokake telung jinis utama: kawruh kanthi jarak utawa cedhak (ketemu kanca), kawruh babagan carane nindakake (ngerti / ngerti carane nindakake wong Chili), lan kawruh proposisional (ing kanggo ngerti informasi, teori, lsp). Sing terakhir yaiku sing penting banget ing epistemologi lan sapiens.
Sajroning kawruh proposisional, kita nemokake kawruh arupa apa, kepiye, apa, ngendi, kapan, pira lan kenapa. Ing klompok gedhe iki, kita wis misahake proposal Sapiens, sing, sanajan minangka kawruh proposisional, kita nganggep manawa bobote ngidini bedane tartamtu.
Miturut konsepsi beda sing wis diwenehi kawruh proposisional, kita nemokake telung kritéria bédané: miturut kapercayan ing kawruh kasebut, miturut kapercayan ing sumber kawruh, lan miturut kabeneran sing perlu kanggo verifikasi kawruh.
Miturut kapercayan ing kawruh, Sapiens ana ing pamikiran kritis, amarga dheweke percaya yen bisa ngerti, nanging tansah takon babagan sumber lan isi kawruh, sing ngidini dheweke ora tiba ing dogmatisme. Kita uga nemokake dhukungan saka Sapiens, sanajan pragmatisme luwih moderat.
Miturut kapercayan ing asal-usul kawruh, kita nganggep manawa Sapiens ing tangan siji nyilih metode Cartesian kanggo mangu-mangu permanen nanging ora rasionalisme, amarga dheweke percaya yen kawruh bisa diwenehake kanthi cara liya tinimbang akal (contone, persepsi). Arus liyane sing adhedhasar metodologi kita yaiku strukturalisme lan poststrukturalisme. Kajaba iku, Sapiens percaya yen, sanajan ana macem-macem prisma kanggo ngerteni kasunyatan, kawruh ora mung winates ing bebener subyek sing ngerti, nanging sabenere sambungan prisma beda iki bisa kira-kira bebener sing luwih gedhe (sanajan ora mutlak). Mulane kita wis menehi tandha obyektivisme kanthi warna kuning. Pungkasan, kita nganggep yen visi Sapiens saka sudut pandang metafisika setuju karo materialisme, amarga percaya marang anane materi kanthi bebas saka eksistensi manungsa, kaya sing kita deleng ing proposal megasystem.
Miturut kabeneran epistemologis sing dibutuhake kanggo verifikasi kawruh, kita nganggep manawa ana posisi pelengkap sing beda ing metodologi kita. Kaping pisanan, miturut teori koherensi eksternalisme amarga nganggep yen kawruh dibangun saka hubungan (koherensi) antarane bagean megasistem (eksternal subyek). Kapindho, konstruksi kawruh iki bakal gumantung ing konteks subyek sing ngerti lan momen sejarah nalika obyek kasebut diteliti. Pungkasan, Sapiens nduweni pendekatan sing cedhak karo epistemologi kabecikan, amarga dheweke nganggep penting kanggo nyambungake kabecikan intelektual kanggo ngerti carane kita ngerti. Kita wis nunjukake pragmatisme kanthi warna kuning amarga sarana sing digawe Sapiens ing aplikasi kasebut minangka cara kanggo mbenerake kawruh sing disambungake.
Kajaba iku, kita pengin nggawe katon yen Sapiens nduweni kapercayan ing kabeh sumber sing bisa diusulake saka epistemologi kanggo entuk kawruh, ing ngendi alesan kasebut minangka cara kanggo nyambungake kawruh lan introspeksi liwat analisis diri).
Pungkasan, kita wis mbedakake Sapiens kanggo mangerteni donya njaba lan, kanggo iki, uga nganggep analisis diri perlu minangka subyek ngerti sing ngidini kita ngerti dhewe.

Kepiye posisi Sapiens dibenerake? Pertahanan marang kemungkinan kritik epistemologis:

Bantahan isolasi (terhadap koherensi tª)

Pangertosan minangka sumber kawruh saka sesambungan kawruh lan informasi (sing dianggep bener utawa dipercaya) minangka pembenaran sing koheren. Tren iki wis lan bisa dikritik adhedhasar bantahan isolasi, sing bisa diringkes kaya ing ngisor iki: sambungan kawruh kanggo ngasilake kawruh liyane bisa ngasilake akeh konten sing ora duwe kabeneran sing bener. Conto: yen aku percaya yen Srengenge ngubengi Bumi kaya sing diyakini pirang-pirang abad kepungkur, lan saka kene aku mbangun citra alam semesta saka nyambungake kawruh, aku bakal mbangun fiksi kognitif sing adoh saka kasunyatan.

Kanggo ngatasi iki, sapiens kudu nrima lan mratelakake (kaya sing wis ditindakake) yen bidang studie ora ilmiah utawa filosofis, sanajan gumantung ing bidang ilmu kasebut. Kanggo alasan iki, tujuane yaiku mbantu ngerti tumindak sing luwih apik, tanpa mlebu debat epistemologis babagan asal-usul kabeneran. Tegese, njaga koherensi kanthi nampa anggaran sing luwih ketat (kabeh disambungake, wawasan holistik, kawruh bisa dimangerteni, lan liya-liyane) sing ngindhari kritik kanthi sakabehe.

Relativisme (nglawan kontekstualisme)

Posisi Sapiens luwih andhap asor tinimbang teori filosofis sing gedhe, lan dheweke seneng nampa konteks kasebut ndhikte makna tembung (argumentasi sing didukung banget dening filsafat). Kontekstualisme iki bisa diterangake minangka "relativistik", amarga bisa uga bisa disalahake kanthi nyatakake yen tomat beda kanggo petani tinimbang, kanggo ahli ekonomi, mula kita ragu yen tomat ana.

Nanging kritik iki ora menehi keadilan marang Sapiens, sing ngluwihi iki lan sing sabenere saka andhap asor nganggep ana kawruh, sing bisa dimangerteni yen kita nganggep prisma sing beda-beda, lan kabeh iki nduweni makna: sing paling apik. kinerja thanks kanggo pemahaman sakabehe.

Skeptisisme (nglawan obyektivisme)

Bakal tansah ana sing mamang sing bisa mangu sapiens, awit padha mangu-mangu sing kawruh anyar bisa kui saka sambungan, utawa padha mangu-mangu validitas cara. Nanging kritik kasebut ora kudu ngenggoni wektu kita, amarga andhap asor ing posisi Sapiens sing wis dituduhake sadurunge ngidini kita menangake perselisihan karo jinis wong iki: kawruh minangka sambungan ditampa kanthi wiyar, kaya cara sing bisa dipercaya. . Mung bakal tetep mangsuli kritik ing ngisor iki: Kepiye carane sampeyan nuduhake yen limang cara iki nglengkapi siji liyane kanthi apik? Jawaban pragmatis gampang: Coba dhewe lan nikmati pangerten sing gampang digayuh amarga metodologi!

Sintesis: Napa sapiens sah?

Sapiens minangka metodologi sing mbantu ngerteni saka nyambungake kawruh. Kanggo nindakake iki, gumantung ing asumsi epistemik sing beda-beda sing menehi kekuwatan lan koherensi. Ing sintesis iki, kita bakal nampilake asumsi utama sing ditliti (kanthi kandel), uga kabeneran epistemologis sing menehi metodologi Sapiens minangka koherensi epistemologis.

Ana kemungkinan ngerti lan, kanggo nindakake kanthi bener, kita kudu ngerti sebabe apa sing kita ngerti.

Justifikasi 1) Pamikiran kritis, sing nyengkuyung pitakonan kabeh sing kita ngerti kanggo nyempurnakake kawruh kita kanthi mangerteni awake dhewe lan konteks. Nyingkiri relativisme, kaya sing nyingkirake dogmatisme, amarga posisine mbutuhake pembenaran apa sing wis dingerteni.

Justifikasi 2) Keraguan Cartesian: ora nampa apa-apa sing bener kajaba sing bisa diverifikasi kanthi rasional. Sapiens nggunakake nalar minangka cara pangerten, amarga iki sing ngidini sambungan lan hubungan kawruh, informasi, fakta, lsp.
Kita bisa ngerti jagad lan ngerti awake dhewe. Saben kawruh iki timbal balik nggampangake pangerten liyane.

J) Wiwit Descartes, umume filsuf percaya yen kawruh babagan kahanan mental kita beda banget karo kawruh babagan donya njaba. Supaya ora ndawakake dhaptar filsuf kondhang sing ndhukung ora mung divisi kawruh iki nanging timbal balik saka loro, ayo padha nuduhake saka rasionalis Descartes, empiris Locke utawa utilitarian JS Mill.
Kabeh iku disambungake, iku bagéan saka Kabèh.

J) Saka Heraclitus, Spinoza nganti mayoritas teori lan arus saiki, kalebu teori relativitas Einstein, utawa filosofi proses AN Whitehead.
Ngerti kanthi sadar, ngerti sinau lan ngatur sinau dhewe, ngidini kita bebas.

J) Ambisi Pencerahan kanggo ngerti liwat nalar ora liya yaiku golek kamardikan, golek otonomi kognitif sing ngidini kita nyingkiri dogma (utamane agama). Ambisi kasebut diringkes ing sikap kritis sing katon kanthi jelas ing filsafat kritis Kant
Sing penting ora ngerti akeh, nanging ngerti carane milih kawruh sing penting supaya bisa tumindak kanthi becik.

J) Pragmatisme: pentinge kawruh bakal diwenehi sarana praktis sing diidinake dening kawruh iki.
Babagan sing padha bisa duwe macem-macem makna ing wektu sing padha, gumantung kanggo sapa, saka sudut pandang.

J1) Kontekstualisme. Konteks ing ngendi kita manggon kahanan kawruh kita, njupuk wigati lingkungan, budaya saiki, etc.

J2) Perspektivisme. Kahanan pribadi (apa sing ora kita pilih lan apa sing ngatur kita) nemtokake sapa kita lan iki nemtokake posisi sing kita kenal. Ortega lan Gasset
Kita bisa ngerti kanthi nyambungake informasi, data, fakta lan kawruh.

J) Teori koherensi nganggep yen kita bisa mbenerake kawruh tartamtu yen kita nuduhake hubungan koherensi karo kawruh liyane sing dianggep bener lan bener.
Kawruh ngapa (pangerten) beda karo kawruh liyane amarga pentinge kanggo "verifikasi".

J) Filsafat ing umum, lan khusus pamikiran kritis lan filsafat kritis, mbecikake wigati sing Sapiens menehi kawruh kok, awit iku nganggep kawruh bakal duwe nilai yen lan mung yen wis sabdho, Nyingkiri pracaya soko salah .
Kita bisa mbenerake apa sing kita ngerti yen kita nemtokake apa sing kita mangerteni saka perspektif sakabehe, ing hubungane karo kabeh.

J1) Strukturalisme lan poststrukturalisme.

J2) Pemikiran sistemik.
Kita bisa ngerti thanks kanggo limang cara sapiens.

J) Wacana babagan metode Descartes, kita mung bisa ngerti lan mbenerake apa sing kita ngerti liwat metode.
Sumber kawruh sing bener yaiku pengalaman, introspeksi, memori lan kesaksian sing bisa diverifikasi kaku kognitif.

J) Sapiens ngindhari posisi dhewe ing siji sumber kawruh amarga gumantung ing postulat masuk akal sing beda, diwiwiti kanthi metode ilmiah, sing nganggep manawa kombinasi lan konfrontasi sumber ora mung bisa, nanging uga dikarepake.