Sapiens e ka har'a sistimi, mokhoa oa ho utloisisa, oa mokhatlo, o nang le setso sa boiphihlelo. Kahare ho setso sena, ho na le seo re ka se bitsang filosofi: mokhoa oa ho nahana le ho etsa lintho. Filosofi ea ho sebelisa Sapiens e ipapisitse le mohopolo oa hore ho hlokahala hore o utloisise e le hore o sebetse, mme o thehiloe ke melao-motheo e meng ea mantlha.
Ho bukantswe ea RAE ho na le litlhaloso tse ngata bakeng sa lentsoe "molao-motheo", leo re nang le thahasello ho lona le le hlalosang e le "motheo, tšimoloho, mabaka a ho tsoela pele ka taba efe kapa efe", le e le hlalosang joalo ka "tloaelo kapa mohopolo oa mantlha o laolang monahano kapa boits'oaro".
Tlhaloso ea rona ea molao-motheo e bua ka metheo ea rona ea mantlha ea ho atamela mokhoa mme, ka holim'a tsohle, ho litloaelo kapa likhothaletso tse ling tsa ts'ebeliso ea mokhoa. Ha re bue ka melao-motheo ka kutloisiso ea boleng, ho latela maikutlo kapa boits'oaro, leha litekanyetso tsa rona li bonts'oa hape ke melaoana ea Sapiens.
Melao-motheo ka kakaretso e theha filosofi bakeng sa ts'ebeliso ea Sapiens, 'me e' ngoe le e 'ngoe ea tsona ke molao o lokelang ho lateloa empa kamehla o fetoha le maemo. Ho feta melao ea konkreiti e lokelang ho lateloa ka mokhoa o ke keng oa sisinyeha, ke likhothaletso tse akaretsang, tse ikamahanyang le boemo bo bong le bo bong, ka maikutlo le maikutlo ao re lumelang hore ho lokile ho a boloka nakong eohle ea mosebetsi oa lipatlisiso, hobane e tla thusa kutloisiso.
Melaoaneng ena ho na le tekano lipakeng tsa likarolo tse peli, e leng mahlakore a mabeli a chelete e le 'ngoe. Ka lehlakoreng le leng, ho na le file ea thato e pharalletseng, kelello e bulehileng, monyetla oa ho nts'etsapele mohopolo. Ka lehlakoreng le leng, ho na le file ea thato ea concretion, ka thata le ka lintho tsa sebele.
Melao-motheo e meng e latela moeli o behang ka sehloohong tokoloho, tlhahlobo le katoloso ea libaka. Sebakeng seo, melao-motheo e meng e latela tatellano ea ho boloka tlhahlobo le likhahla tse ncha ka botebo le ka nnete.
Melao-motheo ea ho sebelisa mokhoa oa Sapiens e ka akaretsoa ka tsela e latelang: