Phetolelo ena e itlela feela
qalo
>
Mekhoa
>
MOKHATLO OA MOKHATLO
MOKHATLO OA MOKHATLO
LITSUTSO TSE LING

khopolo ea tsamaiso

Mokhoa oa tsamaiso oa Sapiens o ipapisitse le thuto ea litsamaiso, e leng lefapha la thuto ea litsamaiso tse fapaneng tse fapaneng tse nehetsoeng boithutong ba litsamaiso. Sistimi e ka hlalosoa e le sehlopha sefe kapa sefe sa likarolo tse amanang le tse itšetlehileng ka tse ling.

Tšimo ena ea khopolo-taba e simolohile thutong ea baeloji, ’me haholo-holo khopolong ea tsamaiso e akaretsang ea setsebi sa baeloji Ludwig von Bertalanffy, e bileng le tšusumetso e khōlō lithutong tse ngata tsa mahlale ho feta baeloji, ’me e ntse e tsoela pele ho ba tšupiso ea motheo tlhahlobong ea mefuta eohle. ea litsamaiso.

Ntho efe kapa efe e ka har'a sistimi, 'me litsamaiso li entsoe ka litsamaiso tse ling. Qalong, Big Bang e ile ea hlahisa litsamaiso tsa pele, tseo le tsona li nang le litsamaiso tse ling.

Ka mohlala, tamati ke ntho ea tlhaho 'me nka e bapisa le litholoana tse ling, le lihlahisoa tse ling tse jeoang tse sa sebelisoang, joalo-joalo.

Tlhaho ka kakaretso le eona ke sistimi eo ho eona ho nang le litsamaiso tse ling, joalo ka sistimi e entsoeng ke libopuoa tse phelang: likokoana-hloko, li-fungus,
limela, liphoofolo ... Tsoelo-pele ea lintho tse phelang e 'nile ea hlahisa mekhoa e mecha, e meng e rarahaneng haholo, e kang ea liphoofolo.

Motho e mong le e mong, 'mele o mong le o mong oa motho, hape ke tsamaiso, e entsoeng ka mekhoa e mengata: tsamaiso ea ho hema, tsamaiso ea lymphatic, tsamaiso ea methapo ... Litsamaiso tsena kaofela li boetse li kopantsoe. Esita le sele e le ’ngoe ke tsamaiso e nang le likarolo tse ’maloa tse hokahaneng.

Khopolo ea tsamaiso e ntse e tsoela pele, 'me motheo o tšoanang o sebelisitsoe ho seo batho ba se etsang, ho litsamaiso tsa sechaba, ka hona le moruong le khoebong, haholo-holo ka menehelo ea Peter Senge, eo E hlahisitseng khopolo ea mokhatlo oa khoebo e le mokhatlo o hlophisitsoeng oa khoebo. tsamaiso mme e phahamisitse menahano ya tsamaiso, moralo wa monahano o itshetlehileng hodima teori ya ditsamaiso, le mohopolo wa mekgatlo e bohlale, kapa mekgatlo eo e leng ditsamaiso tse kgonang ho ithuta.

khopolo ea tsamaiso

Ho qala ka maikutlo a motheo a khopolo ea tsamaiso le mokhoa oa ho nahana ka mokhoa oa tsamaiso, re iketsetse tlhaloso ea rona, eo ho eona re kenyelletsang seo re ithutileng sona historing eohle ea rona, eo re e bitsitseng "menahano ea tsamaiso ea boahelani", le tlhahiso ea kopo boemong bo fumanehang.

Systems theory ha e tsejoe hakaalo ke sechaba ka kakaretso empa e tsebahala haholo litabeng tsa social sciences, ‘me ho na le litsebi tsa theory ea system, haholo litabeng tsa khoebo, le tsa engineering, haholo-holo tsa computer science, empa Litsebi tsena li e sebelisa. sebaka se ikhethileng haholo mme se maemong a holimo haholo. 'moho le Sapiens, re sisinya leano la ho e sebelisa ka tsela e fapaneng le ka mokhoa o theko e tlaase.

Tlhaloso ea rona ea menahano ea tsamaiso e lebisitsoe ho lefats'e la khoebo, 'me re le arola ka li-blocks tse peli tse kholo. Ka lehlakoreng le leng, sepheo sa boithuto se tlameha ho beoa maemong a sona, ho kenyeletsoa tlhaho, batho le liketso tsa batho, tse kenyeletsang lefatše lohle la moruo le khoebo. Ka lehlakoreng le leng, tlhahlobo ea tsamaiso e tlameha ho sebelisoa tsamaisong ea k'hamphani.

Ho na le lik'hamphani tse ling tse nang le kamano e tobileng haholoanyane le tlhaho kapa le batho, mohlala lik'hamphani tsa matla kapa lik'hamphani tsa meriana, le lik'hamphani tse ling tse se nang kamano ena e tobileng. Empa lik'hamphani tsohle li buisana le tlhaho 'me li tlameha ho nahanela ts'ebetso,' me li be le batho bao e leng karolo ea sehlopha sa bona le bareki, 'me ba tlameha ho ela hloko karolo ea batho.

Tlhaho

Tabeng ea pele, re na le taxonomy ho beha ntho eo ho ithutoang ka eona mabapi le tlhaho. Ka mohlala, ka har'a Lefatše ho na le sepakapaka, hydrosphere, geosphere le biosphere, ka har'a biosphere le likaroloana tsa eona, ho na le limela le liphoofolo, 'me ka har'a liphoofolo ho na le motho le liphoofolo tse ling.

Motho

Ea bobeli, taxonomy ho beha ntho e ithutoang kamanong le
motho. Re khetholla pakeng tsa sebopeho sa 'mele, le' mele le litsamaiso tsa ona, le
psychic, ka kelello, hape re totobatsa likarolo tse kang maikutlo
le ho ithuta.

seo motho a se etsang

Ea boraro, li-taxonomies ho beha ntho eo ho ithutoang ka eona mabapi le seo motho a se etsang. Sebaka sa ho qala ke litlhoko tsa batho. Mohlala: ikatisa, phefumoloha, fepa, nahana, ba le litumelo, batla lerato, fumana chelete...

Litlhoko li khotsofatsoa ka liketso, tse hlokang lintho, le tse hlahisang mesebetsi. Ho hlophisa mesebetsi, 'me haholo-holo mesebetsi ea moruo, re sebelisa National Classification of Economic Activities (CNAE).

Mesebetsi e ka boela ea aroloa ho ea ka litsebi. Tabeng ena, ho aroloa ha mesebetsi ea setsebi e kenyellelitsoeng Lekhethong la Mesebetsi ea Moruo (IAE) ho ka nkoa e le tšupiso, e leng sehlopha seo litsebi tsohle tse ikemetseng li lokelang ho li sebelisa.

Ka mokhoa o ts'oanang, mesebetsi e ka aroloa ka lithuto tsa thuto. Tabeng ena, referense ea rona ke UNESCO Nomenclature (ka molao: International Standard Nomenclature for the fields of science and technology).

Qetellong, Sapiens e boetse e fana ka maikutlo a hae a lekhetho la libaka ho latela pono ea sechaba, e 'ngoe le e 'ngoe e na le likaroloana tsa eona.

tsamaiso ea khampani

Qetellong, litsamaiso tsa k'hamphani, tse nang le likarolo tse 'maloa, tseo tse ling tsa tsona e leng litsamaiso, joalo ka moralo, tsamaiso le ts'ebetso kapa sistimi ea boiphihlelo, le tse ling tseo e seng litsamaiso, joalo ka thōmo, pono le litekanyetso. Lihlopha tsena kaofela tsa taxonomic li hokahane 'me ke tsona tse tla re tataisa thutong eohle ea rona, moo re tla beng re boloka le ho hokahanya, ka index e arotsoeng e tla re thusa ebile e tla ba tataiso ea rona.

LIHLOHONOLO PAKENG TSA MEKHOA
LI-SAPIENS KE ENG
MOKHOA OA SAPIENS
SEKONYELA
LIEKETSENG LETS'ELA
UTLOISISA KAMOO U KA UTLOISISANG KATENG
KE MABAPI LE MANG
MOKHWA WA HO UTLWISISA
MELAO-MOTHEO
NTHAKO MOKHATSI
REFERENCIAS
Lexical, semantic le mohopolo mokhoa
MEKGWA YA MOLAO, SEMANTIKI LE TEKANYO
Mokgwa wa tlhopho
LIEKETSENG TS'ELISO
Mokhoa oa ho bapisa
MOTLATSI TS'ELISO
Mokhoa o tloaelehileng
MOKHATLO OA MOKHATLO
Mokhoa oa nalane
MOKHOA TSA HISTORI
LIHLOHONOLO PAKENG TSA MEKHOA
MOKHOA OA SAPIENS
LI-SAPIENS KE ENG
SEKONYELA
LIEKETSENG LETS'ELA
UTLOISISA KAMOO U KA UTLOISISANG KATENG
KE MABAPI LE MANG
MOKHWA WA HO UTLWISISA
MELAO-MOTHEO
LITS'ELISO
Lexical, semantic le mohopolo mokhoa
MEKGWA YA MOLAO, SEMANTIKI LE TEKANYO
Mokgwa wa tlhopho
LIEKETSENG TS'ELISO
Mokhoa oa ho bapisa
MOTLATSI TS'ELISO
Mokhoa o tloaelehileng
MOKHATLO OA MOKHATLO
Mokhoa oa nalane
MOKHOA TSA HISTORI
LIHLOHONOLO PAKENG TSA MEKHOA
REFERENCIAS