Phetolelo ena e itlela feela
qalo
  >  
HO UTLOISISA KAMOO E UTLOISISANG KATENG: SEPHEO SA RONA
HO UTLOISISA KAMOO E UTLOISISANG KATENG: SEPHEO SA RONA
Video ea Auri

Nakong ea lilemo tsa pele tsa bophelo ba ElBullifoundation, re mametse litsebi tse ngata 'me re ithutile le ho hlahlobisisa litšupiso tse makholo mabapi le mokhoa oa ho e utloisisa, mokhoa oa ho ithuta, joalo-joalo. Ha re kena tabeng, morero ona e ile ea e-ba, pele ho tsohle, ho utloisisa hore na o utloisisoa joang.

Ho utloisisa hore na e utloisisoa joang, ntho ea pele eo re lokelang ho e hopola ke hore ke motho ea utloisisang. Ho utloisisa tsela eo motho a sebetsang ka eona le ho ikutloisa re le batho ka bomong ho ka re thusa ho utloisisa lintho hamolemo.

E molemo ka ho khetheha sekaseka mokhoa oa rona oa ho ithuta. E ka re thusa, ka mohlala, ho tseba maemo a rona le leeme, kapa ho lekola bokhoni ba rona le ho tseba matla le mefokolo ea rona.

Motho ka mong o fapane ebile o utloisisa ka tsela e fapaneng. Ntlha e amehang haholo ke phihlelo. Kokello ya boiphihlelo, mme haholoholo boiphihlelo ba ho ithuta, e re dumella ho ithuta ho ithuta: ho elellwa ho ithuta le ho laola thuto ya rona. Ho utloisisa ka hloko, ho elelloa ho ithuta le ho laola thuto ea rona, ho re fa monyetla oa ho lokoloha.

Ha re bua ka kutloisiso, re boetse re tlameha ho ipotsa: utloisisa seo? Karabo ke ho utloisisa lintho. Empa ke lintho tse ngata tse fapaneng ka nako e le 'ngoe ho itšetlehile ka hore na ke mang le maikutlo a bona. Sapiens e ikemiselitse ho utloisisa ho rarahana, 'me ntho ea pele ke ho amohela hore ntho e' ngoe le e 'ngoe e rarahane haholo.

Lintlha, tlhahisoleseling le tsebo ke mantsoe a amanang le kutloisiso a ka lebisang pherekanong. Ho ea ka pono ea rona, ba hlalosa likhopolo tse fapaneng, tseo e 'ngoe le e' ngoe e leng motheo oa e latelang. Lintlha ke bonyane yuniti ea tsebo. Tlhahisoleseding ke sete ya data eo, e hlophisitsoeng, e etsang sebopeho. Tsebo ke boitsebiso bo bokelletsoeng le bo hlophisitsoeng, bo bolelang mokhoa oa ho kopanya, ho kopanya le ho hlophisa bocha. Kutloisiso ke ho fetola litaba tsebong.

Ts'ebetsong ea ho kopanya, ho kopanya le ho hlophisa bocha, bokhoni ba ho hlahloba, ho kopanya, ho beha mabaka le ho nahanisisa ho kenella, 'me ho etsoa likamano pakeng tsa boitsebiso. Ho ke ke ha khoneha ho ba le tsebo eohle, empa re lumela seo ho na le tsebo e fokolang kapa ea bohlokoa e bohlokoa ho utloisisa sehlooho: tsebo ea bohlokoa e re thusang ho etsa likhokahano.

Ha rona ba elBullifoundation re qala ho etsa lipatlisiso, re ne re batla ho utloisisa lintho, ’me re ile ra hlokomela hore re ne re lokela ho qala ka ho utloisisa mokhoa oa ho utloisisa lintho. Ka mor’a ho mamela maikutlo a mangata, re ile ra fihlela qeto ea hore e utloisisoa ka ho hokahanya tsebo. Kahoo potso e kholo ke hore na tsebo e amana joang.

Ho na le likarolo tse peli tse fapaneng: ntho e le 'ngoe ke hore na e hokahana joang boemong ba' mele (neurological) le boemong ba kelello, empa ntho e 'ngoe ke hore na e hokahana joang maemong a mohopolo: hore na likhopolo li hokahane joang, le mekhoa efe, le litekanyetso life.

Ha e le karolo ea pele, boemong ba ’mele le ba kelello, bo-rasaense ba ntse ba sebetsa ho utloisisa hore na boko bo sebetsa joang mabapi le likamano tsa methapo ea kutlo le ho sebetsa ha kelello. Ho na le tse ling lits'ebetso tsa mantlha tsa kelello (kutlo-kutlo, ho tsepamisa maikutlo le mohopolo) tse dumellang tse ding mekhoa e rarahaneng ea kutloisiso (bohlale, monahano le puo).

Empa re bua ka karolo ea bobeli, boemong ba maikutlo. Ha re e-na le data, tlhahisoleseding, see se amana joang? Ka mohlala, ha u etsa buka, u etsa qeto joang ka sebōpeho, u etsa qeto joang hore na index ea buka e lokela ho ba efe? Tlhahiso ea rona ea ho etsa joalo ke Sapiens.

Re bitsa tsebo ea bohlokoa e hokahaneng le tsebo e fokolang ea sehlooho mmoho le nts'etsopele ea likhokahano. Tsebo e ka ba thata haholo. Se shebahalang joalo ka sehlooho ha e le hantle ke motsoako oa lihlooho tse ngata tse fapaneng, kapa likaroloana tse amanang le lihlooho tse ngata tse fapaneng.

SAPIEN HO LATELA RAFILOSOFI

Hang ha mokhoa oa Sapiens o hlalositsoe, o ile oa isoa tlhatlhobong ke rafilosofi, Víctor Caleya, oa Bullinia ho tsoa mohala oa 2020 oa elBulli1846. Har'a tse ling, o ile a bonahatsa kamano pakeng tsa Sapiens le monahano o tebileng, o qetellang ka hore ba akaretsa bothata bo tšoanang ba libaka tse fapaneng tsa tlhaloso, le sebakeng seo Sapiens a leng ho sona pakeng tsa maemo a fapaneng a thuto ea thuto, e leng ka har'a maqhubu a kantle.

SAPIENS LE HO NAHANA HLOKO
Tokafatso ea Epistemological ea tsebo joalo ka kutloisiso
LI-SAPIENS KE ENG
MOKHOA OA SAPIENS
SEKONYELA
LIEKETSENG LETS'ELA
UTLOISISA KAMOO U KA UTLOISISANG KATENG
KE MABAPI LE MANG
MOKHWA WA HO UTLWISISA
MELAO-MOTHEO
NTHAKO MOKHATSI
REFERENCIAS
Lexical, semantic le mohopolo mokhoa
MEKGWA YA MOLAO, SEMANTIKI LE TEKANYO
Mokgwa wa tlhopho
LIEKETSENG TS'ELISO
Mokhoa oa ho bapisa
MOTLATSI TS'ELISO
Mokhoa o tloaelehileng
MOKHATLO OA MOKHATLO
Mokhoa oa nalane
MOKHOA TSA HISTORI
LIHLOHONOLO PAKENG TSA MEKHOA
MOKHOA OA SAPIENS
LI-SAPIENS KE ENG
SEKONYELA
LIEKETSENG LETS'ELA
UTLOISISA KAMOO U KA UTLOISISANG KATENG
KE MABAPI LE MANG
MOKHWA WA HO UTLWISISA
MELAO-MOTHEO
LITS'ELISO
Lexical, semantic le mohopolo mokhoa
MEKGWA YA MOLAO, SEMANTIKI LE TEKANYO
Mokgwa wa tlhopho
LIEKETSENG TS'ELISO
Mokhoa oa ho bapisa
MOTLATSI TS'ELISO
Mokhoa o tloaelehileng
MOKHATLO OA MOKHATLO
Mokhoa oa nalane
MOKHOA TSA HISTORI
LIHLOHONOLO PAKENG TSA MEKHOA
REFERENCIAS