Ngethuba leminyaka yokuqala yobomi be-elBullifoundation, siye saphulaphula iingcali ezininzi kwaye siye safunda kwaye sahlalutya amakhulu eembekiselo malunga nendlela yokuyiqonda, indlela yokufunda, njl. Njengoko singena kwisifundo, iprojekthi yaba, okokuqala, ukuqonda indlela eqondwa ngayo.
Ukuze uqonde indlela eqondwa ngayo, into yokuqala ekufuneka uyikhumbule kukuba ngumntu oqondayo. Ukuqonda indlela umntu asebenza ngayo kunye nokuziqonda thina njengabantu ngabanye kunokusinceda ukuba siziqonde ngcono izinto.
Iluncedo ngakumbi hlalutya inkqubo yethu yokufunda. Inokusinceda, ngokomzekelo, ukuba sichonge imiba yethu yokumisela kunye nokuthath’ icala, okanye sivavanye amandla ethu nokuchonga amandla ethu kunye nobuthathaka bethu.
Xa sithetha ngokuqonda, kufuneka sizibuze: uyayiqonda lonto? Impendulo kukuqonda izinto. Kodwa zizinto ezininzi ezahlukeneyo ngexesha elinye kuxhomekeke kubani kunye nembono yabo. I-Sapiens ijolise ekuqondeni ukuntsokotha, kwaye into yokuqala kukwamkela ukuba yonke into intsonkothile kakhulu.
Idatha, ulwazi kunye nolwazi yimigaqo ehambelana nokuqonda okunokubangela ukudideka. Ngokombono wethu, bachaza iikhonsepthi ezahlukeneyo, nganye yazo isisiseko esilandelayo. Idatha yiyunithi encinci yolwazi. Ulwazi luluhlu lwedatha ethi, iququzelelwe, yenze isakhiwo. Ulwazi lulwazi oluqokelelweyo nolucwangcisiweyo, oluthetha inkqubo yokulinganisa, ukudibanisa kunye nohlengahlengiso. Ukuqonda kukuguqula ulwazi lube lulwazi.
Kwinkqubo yokulinganisa, ukudibanisa kunye nohlengahlengiso, amandla okuhlalutya, ukudibanisa, ukuqiqa kunye nokucamngca kuyangenelela, kunye nokudibanisa phakathi kolwazi lwenziwa. Akunakwenzeka ukuba nalo lonke ulwazi, kodwa siyakholelwa ukuba kukho ubuncinane okanye ulwazi oluyimfuneko oluyimfuneko ekuqondeni isihloko: ulwazi oluyimfuneko olusinceda senze uqhagamshelwano.
Xa thina e-elBullifoundation saqalisa ukuphanda, sasifuna ukuqonda izinto, kwaye saqonda ukuba kuqala kufuneka siqonde indlela yokuqonda izinto. Emva kokuphulaphula iingcinga ezininzi, safikelela kwisigqibo sokuba iqondwa ngokudibanisa ulwazi. Ngoko umbuzo omkhulu kukuba ulwazi ludityaniswa njani.
Kukho iinkalo ezimbini ezahlukeneyo: into enye yindlela edibanisa ngayo kwinqanaba lomzimba (neurological) kunye nenqanaba lengqondo, kodwa enye into yindlela edibanisa ngayo kwinqanaba lengcamango: indlela iikhonsepthi ezinxibelelana ngayo, zeziphi iindlela, ngeziphi iinqobo zokugweba.
Ngokumalunga nenxalenye yokuqala, kwinqanaba lomzimba kunye nengqondo, izazinzulu zisebenza ukuqonda indlela ubuchopho obusebenza ngayo ngokubhekiselele kunxibelelwano lwe-neural kunye nokusebenza kwengqondo. Kukhona ezinye iinkqubo ezisisiseko zengqondo (ingqiqo-ukuqonda, ingqalelo-ingqwalasela kunye nenkumbulo) evumela abanye iinkqubo zokuqonda ezintsonkothileyo (ubulumko, ukucinga kunye nolwimi).
Kodwa sibhekisa kwicandelo lesibini, kwinqanaba lengqiqo. Xa sinedatha, ulwazi, oku kudityaniswa njani? Ngokomzekelo, xa usenza incwadi, usenza njani isigqibo ngesakhiwo, ugqiba njani ukuba isalathiso sencwadi sifanele sibe njani? Isindululo sethu sokwenza njalo yiSapiens.
Sibiza ulwazi oluyimfuneko oludityaniswe kolona lwazi luncinci kwisihloko kunye nophuhliso lothungelwano. Ulwazi olunokuba nzima kakhulu. Oko kubonakala ngathi sisihloko esinye eneneni ngumxube wezihloko ezininzi ezahlukeneyo, okanye amacandelwana afanelekileyo ezihloko ezininzi ezahlukeneyo.