Lokhu kuhumusha kuzenzakalelayo
Inicio
  >  
UKUQONDA INDLELA OKUQONDA NGAYO: UMGOMO WETHU
UKUQONDA INDLELA OKUQONDA NGAYO: UMGOMO WETHU
Ividiyo ka-Auri

Phakathi neminyaka yokuqala yokuphila kwe-elBullifoundation, siye salalela ochwepheshe abaningi futhi siye safunda futhi sahlaziya amakhulukhulu ezinkomba zokuthi singayiqonda kanjani, indlela yokufunda, njll. Njengoba singena endabeni, iphrojekthi yaba, okokuqala, ukuqonda ukuthi iqondwa kanjani.

Ukuze siqonde ukuthi siqondwa kanjani, into yokuqala okufanele siyikhumbule ukuthi ngumuntu oqondayo. Ukuqonda ukuthi umuntu usebenza kanjani nokuziqonda thina njengabantu ngabanye kungasisiza siqonde izinto kangcono.

Iwusizo ngokukhethekile hlaziya inqubo yethu yokufunda. Kungasisiza, ngokwesibonelo, ukuhlonza izici ezisimisayo nokuchema, noma ukuhlola amakhono ethu futhi sikhombe amandla ethu nobuthakathaka bethu.

Umuntu ngamunye uhlukile futhi uqonda ngendlela ehlukile. Isici esibaluleke kakhulu isipiliyoni. Ukuqoqwa kokuhlangenwe nakho, kanye nesipiliyoni sokufunda ikakhulukazi, kusivumela ukuthi sifunde ukufunda: ukuqaphela ukufunda nokuphatha ukufunda kwethu. Ukuqonda ngokuqaphela, ukuqaphela ukufunda nokuphatha ukufunda ngokwakho, kusivumela ukuba sikhululeke.

Lapho sikhuluma ngokuqonda, kufanele futhi sizibuze: ukuqonda lokho? Impendulo iwukuqonda izinto. Kodwa ziningi izinto ezahlukene ngesikhathi esisodwa kuye ngokuthi ngobani kanye nombono wabo. I-Sapiens ihlose ukuqonda ubunkimbinkimbi, futhi into yokuqala ukwamukela ukuthi yonke into iyinkimbinkimbi kakhulu.

Idatha, ulwazi nolwazi amagama ahlobene nokuqonda okungaholela ekudidekeni. Ngokombono wethu, bachaza imiqondo ehlukene, ngayinye eyisisekelo esilandelayo. Idatha iyiyunithi encane yolwazi. Ulwazi luyisethi yedatha, ehleliwe, eyakha isakhiwo. Ulwazi luwulwazi oluqoqiwe nolucutshungulwayo, okusho inqubo yokufanisa, ukuhlanganisa nokuhlela kabusha. Ukuqonda kuwukuguqula ulwazi lube ulwazi.

Enqubweni yokulinganisa, ukuhlanganisa kanye nokuhlelwa kabusha, amandla okuhlaziya, ukuhlanganiswa, ukucabanga nokucabangisisa kuyangenelela, kanye nokuxhumana phakathi kolwazi kwenziwa. Akunakwenzeka ukuba nalo lonke ulwazi, kodwa siyakukholelwa lokho kukhona ulwazi oluncane noma olubalulekile olubalulekile ukuze uqonde isihloko: ulwazi olubalulekile olusisiza ukuthi senze ukuxhumana.

Lapho thina e-elBullifoundation siqala ukucwaninga, sasifuna ukuqonda izinto, futhi saqaphela ukuthi kwakufanele siqale siqonde indlela yokuqonda izinto. Ngemva kokulalela ukucabanga okuningi, safinyelela esiphethweni sokuthi kuqondwa ngokuhlanganisa ulwazi. Ngakho umbuzo omkhulu ngowokuthi ulwazi luxhumene kanjani.

Kunezici ezimbili ezihlukene: into eyodwa ukuthi ixhuma kanjani ezingeni lomzimba (neurological) kanye nezinga lengqondo, kodwa enye into ukuthi ixhuma kanjani ezingeni lomqondo: ukuthi imiqondo ixhumene kanjani, yiziphi izindlela, ngaziphi izindlela.

Ngokuqondene nengxenye yokuqala, ezingeni lomzimba nengqondo, ososayensi basebenzela ukuqonda ukuthi ubuchopho busebenza kanjani mayelana nokuxhumana kwemizwa kanye nokusebenza kwengqondo. Kukhona abanye izinqubo zokuqonda eziyisisekelo (ukubona, ukunaka-ukugxilisa ingqondo kanye nenkumbulo) okuvumela okunye izinqubo zokuqonda eziyinkimbinkimbi (ubuhlakani, umcabango nolimi).

Kodwa sibhekisela engxenyeni yesibili, ezingeni lomqondo. Uma sinedatha, ulwazi, lokhu kuxhumeke kanjani? Isibonelo, lapho wenza incwadi, usinquma kanjani isakhiwo, unquma kanjani ukuthi inkomba yencwadi kufanele ibe kanjani? Isiphakamiso sethu sokwenza kanjalo yi-Sapiens.

Sibiza ulwazi olubalulekile oluxhumene nolwazi oluncane esihlokweni kanye nokuthuthukiswa kokuxhumana. Ulwazi olungase lube yinkimbinkimbi kakhulu. Okubukeka njengesihloko esisodwa empeleni kuyingxube yezihloko eziningi ezahlukene, noma izigatshana ezifanele zezihloko eziningi ezahlukene.

SAPIENS NGOKWESIYAZI

Lapho indlela ye-Sapiens isichaziwe, yathunyelwa ekuhlolweni yisazi sefilosofi, u-Víctor Caleya, waseBullinian ocingweni lwango-2020 lwe-elBulli1846. Phakathi kwezinye izinto, uye wabonisa ubuhlobo phakathi kwama-Sapiens nokucabanga okujulile, okuphetha ngokuthi ahlanganisa inkinga efanayo ehlala ezindaweni ezichazayo ezihlukene, nasendaweni lapho i-Sapiens ikuyo phakathi kwezikhundla ezihlukene ze-epistemological, engaphakathi kwemisinga yangaphandle.

SAPIENS KANYE CRITICAL CABANGA
Ukulungiswa kwe-Epistemological kolwazi njengokuqonda
YINI I-SAPIENS
INDLELA YOKUPHEPHA YABASAPI
IQEMBU
OKUQALA
QONDA UKUTHI UNGAQONDISISA KANJANI
KUHLOSELWE UBANI
UHLELO LOKUQONDA
IZIMISO
INDLELA YOKUSEBENZA
REFERENCIAS
Indlela ye-Lexical, semantic ne-conceptual
INDLELA YOKUSETSHENZISWA KWESIQINISEKISO, ISIMANTIKI NOKUQONDA
Indlela yokuhlukanisa
INDLELA YOKUHLELWA
Indlela yokuqhathanisa
INDLELA YOKUQhathanisa
Indlela ehlelekile
INDLELA YOKUHLELA
Indlela yomlando
INDLELA YOMLANDO
Ukuxhuma phakathi kwezindlela
INDLELA YOKUPHEPHA YABASAPI
YINI I-SAPIENS
IQEMBU
OKUQALA
QONDA UKUTHI UNGAQONDISISA KANJANI
KUHLOSELWE UBANI
UHLELO LOKUQONDA
IZIMISO
IZINDLELA
Indlela ye-Lexical, semantic ne-conceptual
INDLELA YOKUSETSHENZISWA KWESIQINISEKISO, ISIMANTIKI NOKUQONDA
Indlela yokuhlukanisa
INDLELA YOKUHLELWA
Indlela yokuqhathanisa
INDLELA YOKUQhathanisa
Indlela ehlelekile
INDLELA YOKUHLELA
Indlela yomlando
INDLELA YOMLANDO
Ukuxhuma phakathi kwezindlela
REFERENCIAS